برابر ماده 5 لايحه اصلاح قانون تجارت اين سرمايه اوليه توسط موسسين موجب اعتماد افراد ثالث براي سرمايه‌گذاري مي‌باشد و لااقل بايد شركت سهامي عام سرمايه‌اي كمتر از پنج ميليون ريال نباشد و در اين شركت فقط قسمتي از سرمايه به صورت غيرنقدي مي‌باشد و براي حمايت پذيره‌نويسان سپردن عين مال و يا اسناد مالكيت آن الزامي مي‌باشد و نظر كارشناس در مورد آورده‌هاي غيرنقدي جلب نموده و نظر مزبور و گزارش اقدامات خود به اطلاع مجمع عمومي موسس برسد. براي پذيره‌نويسي بايد موسس اظهارنامه اساسنامه شركت و اعلاميه پذيره‌نويسي كه به امضاي موسسين رسيده باشد به مرجع ثبت شركتها تسليم و مرجع ثبت با بررسي آنها مجوز انتشار اعلاميه پذيره‌نويسي را صادر نمايد. اين اعلاميه توسط موسسين در جرايد آگهي شده و نيز در بانكي كه تعهد سهام نزد آن صورت مي‌گيرد در معرض ديد قرار داده مي‌شود.

انواع و اقسام شركتهاي تجاري و طبقه‌بندي آنها

انواع شركت‌ها عبارتند از: شركتهاي تجاري شركتهاي مدني شركتهاي تعاوني شركتهاي دولتي شركتهايي كه شركت دولتي تلقي مي‌شوند.

شركتهاي تجاري

تعريف شركتهاي تجارتي با توجه به ماده 20 قانون تجارت و ماده 4 لايحه اصلاح قانون تجارت عبارت است از شركتي كه بين دو يا چند نفر به منظور تحصيل سود با نام مخصوص تحت عنوان يكي از شركتهاي مذكور در قانون تجارت با رعايت مقررات مربوط به تشكيل و به ثبت داده شود.

انواع شركتهاي تجارتي عبارتند از:

1.    شركتهاي سهامي عام

2.     شركتهاي سهامي خاص

3.     شركت با مسئوليت محدود

4.     شركت تضامني

5.     شركت نسبي

6.     شركت مختلط غير سهامي

7.     شركت مختلط سهامي

شركتهاي تشكيل شده زماني شركت دولتي تلقي مي‌گردند كه نيمي از سرمايه آنها متعلق به دولت باشد و شركتهاي تعاوني توليد و مصرف جز شركتهاي تجاري دولتي محسوب مي‌گردند اما از طرفي در طبقه‌بندي كلي شركتهاي تجاري سه نوع شركت را مي‌توان نام برد:

1-     شركتهاي سرمايه

2-     شركتهاي شخص

3-     شركتهاي مختلط

كه در اينجا به توضيح اجمالي هريك از آنان مي‌پردازيم.

شركتهاي سرمايه‌اي

شركتهاي سرمايه‌اي شركتهايي هستند كه فقط سرمايه حرف اول را مي‌زند به گونه‌اي كه در آن اشخاص نقشي نداشته و در واقع مسئوليت هر يك از اشخاص به نسبت سهامي كه خريداري نموده‌اند مي‌باشد و از سرمايه‌هاي هرچند اندك اشخاص سرمايه‌گذاري بزرگي به عمل مي‌آيد. در اين شركت ما مهمتر از هر چيز اين است كه اعتماد افراد براي سرمايه‌گذاري جلب نمايند و ويژگي ديگر اين نوع سرمايه‌گذاري قابل انتقال بودن اين سهام به وراث مي‌باشد و پس از فوت سهامداران همچنان مي‌تواند به حيات خويش ادامه دهد. شركتهاي سهامي عام و خاص و شركت مختلط سهامي جز شركتهاي سرمايه محسوب مي‌گردد و همچنين در قانون 193 قانون تجارت ايران مقرر داشته شركتهاي تعاوني اعم از توليد و مصرف ممكن است مطابق اصول شركت سهامي يا بر طبق مقررات مخصوص كه با تراضي شركا ترتيب داده شده باشد تشكيل بشود مي‌توان جز شركتهاي سرمايه محسوب نمود.

شركتهاي شخص

در اين شركتها به اعتبار شخصيت و روابط نزديك شركا تشكيل مي‌گردد به گونه‌اي كه اگر هر يك از شركا بنا به دلايلي قادر به ادامه شراكت نباشند و يا در اثر فوت يكي از شركا ديگر قابل انتقال به غير نمي‌باشد مگر با رضايت ساير شركا. مسئوليت هر يك از اشخاص و شركا تضامني مي‌باشد و طلبكار مي‌تواند به تك‌تك آنها رجوع نمايد و شركا هر كدام مسئول پرداخت كل بدهي مي‌باشند و در نتيجه فوت يا ممنوعيت قانوني و قضايي براي اشتغال به امر تجارت از قبيل ورشكستگي يا حجر ممكن است منتهي به انحلال شركت گردد و بقاي شركت تحت شرايطي موكول به رضايت ساير شركا و قائم مقام قانوني آنها مي‌باشد. 

شركتهاي  مختلط

شركتهاي مختلط مركب است از شركت غير سهامي و شركت مختلط و همين طور كه از نامش پيداست از اختلاط و آميختگي شريك به وجود مي‌آيد كه دو نوع مي‌باشند شريك با مسئوليت محدود و شريك ضامن در شركت مختلط غير سهامي و شريك ضامن و شريك سهامدار در شركت مختلط سهامي و مسائل مربوط به ديون و مطالبات هر كدام در مباحث مربوط به خود مورد بحث و بررسي قرار مي‌دهيم.

با استعانت از درگاه قادر متعال و با توجه به استقبال مردم از خصوصی‌سازی امور اقتصادی و تمایل به فعالیت در قالب شرکت در زمینه‌های صنعتی و تجاری و کشاورزی و آمار رو به تزاید ثبت شرکتهای مصرح در قانون تجارت، اطلاعاتی پیرامون انوع شرکتها تهیه و در اختیار متقاضیان قرار می‌دهیم.

پیچیده بودن مفاد مواد قانونی و عدم بهره جستن از دانش حقوقدانان توسط مؤسسین و هیئت مدیره شرکتها موجب این می‌شود که بعضاً با انجام اعمالی، مشکلات عدیده‌ای برای خود و شرکت بوجود آورند.

با ملاحظه مشکلات سهامداران و اعضای هیئت مدیره شرکتها و با عنایت به مسئولیت مدیران در اداره شرکت که طبعاً به روند توسعه و تولید در کشور بستگی دارد، اقدام به تهیه نمونه صورتجلسات مجامع عمومی انواعی از شرکتها که مقبولیت خاصی در بین آحاد مردم دارند، گردید تا در جهت زدودن مشکلات ثبتی و عدم آگاهی از مواد قانونی اقدام بایسته‌ای معمول گردد.

آمار ثبت شرکت سهامی خاص، نشان می‌دهد این نوع شرکت رتبه اول را در مقایسه با سایر انواع شرکتها دارا می‌باشد. به همین جهت ابتدائاً با استفاده از مواد قانونی، به تعریف شرکت سهامی خاص و مسائل و موضوعات مربوط به آن و راهنمای ثبت و نمونه صورتجلسات مجامع عمومی که برای تغییرات بعدی شرکت لازم می‌باشد و نمونه اساسنامه که با عنایت به مواد قانونی لایحه اصلاحی قانون تجارت و سایر مقررات و قوانین دیگر تهیه شده پرداختیم.

نوع دوم از شرکتهایی که در عرصه تجارت مطرح است شرکت با مسئولیت محدود می‌باشد. شایان ذکر است شرکتهای تضامنی و نسبی مشابهتی با شرکت با مسئولیت محدود دارند. اساسنامه پیشنهادی جهت شرکت تضامنی تهیه شده که می‌تواند جهت شرکت نسبی نیز مورد استفاده قرار گیرد. همچنین نمونه صورتجلسات پیشنهادی که در قسمت شرکت با مسئولیت محدود آورده شده قابل استفاده برای شرکتهای تضامنی و نسبی خواهد بود.

برای شرکت سهامی عام نمونه اساسنامه‌ای تهیه شده و صورتجلسات پیشنهادی تغییرات شرکت که در مبحث شرکت سهامی خاص آورده شده در این بخش نیز قابل بهره‌برداری می‌باشد.

مبحث افزایش سرمایه از موضوعاتی است که اکثر شرکتها با آن دست به گریبانند. برای رفع مشکل، راههای افزایش سرمایه و مواد قانونی و صورتجلسات آن تهیه و پیشنهاد شده است که انشاءالله مورد استفاده قرار گیرد.

امروزه علایم تجارتی نقش بسیار مهمی در دنیای تجارت و صنعت ایفا کرده و مصرف‌کنندگان، کالا و اجناس مختلف را از طریق علامت یا نام آنها مورد شناسایی قرار داده و ابتیاع می‌نمایند. قانونگذار برای حمایت از تولیدکنندگان، علایم تجارتی را که در اداره مالکیت صنعتی به ثبت برسد مورد حمایت قرار داده و سوءاستفاده کنندگان را بنا به تقاضای مالک علامت تجارتی تحت پیگیرد قرار می‌دهد. در راهنمای ثبت علایم تجارتی، ضمن ارائه تعریف راههای قانونی ثبت علامت تجارتی و مسائل و مشکلات مربوط به آن، مورد بررسی قرار گرفته است.

اختراعات موضوع دیگری است که راهنمای ثبت آن در این مجموعه آورده شده است. متأسفانه شناخت جامعه از اختراع و چگونگی ثبت و حمایت قانونی از آن بسیار ضعیف است. در این راهنما تعاریف مختلفی از اختراع ارائه و روشهای ثبت اختراع و چگونگی حمایت قانونگذار و ثبت تغییرات در اختراع یا مالکیت اختراع بیان شده است.

امید است تحقیق ارائه با توجه به نحوه ارائه مطالب بتواند در زمینه امور ثبت شرکتها برای داوطلبان و سایر همکاران راهگشا باشد.